Vụ tai nạn máy bay MH-17 vừa xảy ra có thể sẽ thay đổi tình hình chiến sự tại Ukraine cũng như vận mệnh quốc gia đang hỗn loạn này. 298 sinh mạng có thể ảnh hưởng đến, thậm chí tạo ra bước ngoặt, cho vận mệnh của một đất nước.

Tất nhiên, không ai muốn bi kịch trên xảy ra, cho dù với bất cứ lý do nào. Vả lại, ảnh hưởng này chỉ là giả thuyết (dù nó có thể xảy ra và chúng ta cũng nên suy nghĩ về nó). Nhưng rõ ràng, có những cái chết nổi bật hơn những cái chết còn lại.

Chẳng hạn số người tử vong trong cuộc xung đột đang bị gián đoạn tại Ukraine. Nếu máy bay không rơi, số người chết tại đây sẽ tiếp tục gia tăng, có thể hơn con số 298 rất nhiều. Song đó không phải một cú shock. Cái chết giữa hai phe phái trong chiến tranh vốn là điều bình thường.

Ngay tại Việt Nam, trong một năm, có khoảng gần 10.000 người chết vì tai nạn giao thông. Một con số khủng khiếp. Nhưng nó chỉ làm người ta giật mình khi đọc những báo cáo. Sau đó người ta lại trở về với tâm trạng thân quen của mình: Sự hờ hững. Người dân vẫn tiếp tục vi phạm luật, tiếp tục tử vong. Và con số khủng khiếp trên sẽ lặp lại hàng năm.

Bởi vì, những cái chết do tai nạn giao thông ở Việt Nam diễn ra quá quen thuộc, bình thường, “thầm lặng” và đều đều. Con số gây shock, nhưng những cái chết thực tế lại không. Nếu như tai nạn giao thông làm chết ngay lập tức 10.000 người, đột ngột trong 1 vụ, biết đâu chất lượng giao thông tại Việt Nam sẽ khác hiện nay rất nhiều?

Hay trường hợp của những trẻ em chết vì dịch sởi đầu năm nay. Các ca tử vong xảy ra dồn dập trong một thời gian ngắn, khiến dư luận bàng hoàng, phẫn nộ. Tuy nhiên, nếu đem số lượng trẻ chết vì sởi rải đều ra từng từng ngày, từng tuần, từng tháng trong năm, chắc chắn phản ứng của dư luận sẽ nhạt nhòa hơn. Mặc dù tổng số trẻ chết trong năm không đổi.

Sinh mạng nào cũng quý giá, nhưng có những sinh mạng quý giá hơn các sinh mạng còn lại, đặc biệt là khi họ chết tập thể, chết đột ngột, bất ngờ, chết liền một lúc. Chết một cách ấn tượng. Cùng là thảm họa gây ra cái chết của hàng nghìn người, nhưng nếu nó diễn ra ấn tượng, người ta sẽ quan tâm hơn, và sai lầm sẽ được sửa chữa tốt hơn. Còn nếu nó diễn ra không ấn tượng, thì cũng ngần ấy người chết, ngần ấy bi kịch, người ta chẳng thật sự quan tâm cho lắm.

Bởi vì vấn đề không phải là những người đã chết. Những người đã chết đơn giản là những người đã chết. Chúng ta buồn cho họ, thương cảm họ. Nhưng, vấn đề lớn nhất chính là người sống, là quan niệm của họ về cái chết, là sự ngơ ngác của họ. Tôi nói ngơ ngác vì người ta chỉ giật mình với những con số, còn bình thường họ… ngơ ngác hoàn toàn.

Vì thế, người Việt ơi, chết đông chưa đủ. Chúng ta phải chết thật ngoạn mục thì mới đánh động được giá trị và sức mạnh của những người còn sống. Đừng chết một cách rời rạc và âm thầm.

Vũ Kenzo